Методҳои гибридиологии нишондодаи Мендел имконият медиҳанд, ки меросгузории организмҳои доминантӣ ва гетерози- готӣ, ки фенотипи доминантӣ доранд, муайян карда шавад. Ба- рои ин насли якумро бо волидони гомозиготии ретсессивӣ дурага мекунанд. Агар фард гомозиготи доминантӣ бошад, баъди дура- га кардан бо гомозиготи ретсессивӣ дар гибридҳои насли Ғ1 якхе- лагии наслҳо дида мешавад, яъне таҷзия намешаванд.
Агар фард гетерозиготи доминантӣ ва дигар гомозиготи рет- сессивӣ бошад, он гоҳ дар гибридҳои насли якум таҷзияи фено- типӣ бо таносуби 1:1 ё ки 50:50 ба амал меояд.
Таҷрибаи Менделро доир ба дурагакунии моногибридӣ ва дигиб- ридӣ дар рустании нахӯд фаҳмонед.
- Дурагакунии таҳлилӣ чист? Онро чӣ тавр дар таҳлили меросгузо- рии аломатҳо истифода мебаранд?
Истилоҳот:
- Доминантӣ – ҳодисае, ки аллели як ген аллели гени дигарро пахш мекунад.
- Таҷзия – дар наслҳо зоҳиршавии шаклҳои гуногуни як аломат.
- Гомозигот – организме, ки дар хромосомаҳои гомологиашон ну- клеотидҳо генҳои якхела ҷойгиранд.
- Организмҳои гетерозиготӣ – фардҳое, ки дар онҳо аллелҳои генҳо бо пайдарҳамии нуклеотидҳо фарк, мекунанд.
- Генотип – системаи таъсири тарафайни генҳои организм.
- Генҳои аллелӣ – генҳое, ки дар ҷойҳои якхелаи хромосомаҳои го- мологӣ ҷойгиранд.
- Фенотип – мачмӯи ҳамаи аломатҳо ва хосиятҳои организм.
- Ирсият – қобилияти организмҳои зинда, ки аломатҳо ва хосиятҳои худро аз насл ба насл мегузаронанд.
Тестҳо
- Ҳангоми дурагакунии дигибридӣ волидон аз ҳамдигар бо чанд чуфти аломат фарк, мекунанд?
а) як; б) ду; в) се.
- Дурагакунии полигибридӣ чист?
а) волидон аз ҳамдигар бо як чуфти аломат фарк, мекунанд; б) воли- дон аз ҳамдигар бо ду чуфти аломат фарк мекунанд; в) волидон аз ҳам- дигар бештар аз се чуфти аломат фарк мекунанд.
- Барои дурагакунии дигибридӣ тачзияи фенотипӣ чӣ гуна аст?
а) 3:1; б) 1:2:1; в) 9:3:3:1.
- Организми дорои чунин генҳоро АаВв чӣ меноманд?
а) гетерозигот; б) дигетерозигот; в) сегетерозигот.
- Аз рӯйи фенотип Ғ1 наслҳо ба чанд гурӯҳ чудо мешаванд?
а) ду; б) чор; в) як.
- Аз рӯйи генотип Ғ2 наслҳо ба чанд синф чудо мешаванд?
а) чор; б) шаш; в) нуҳ.
- Дурагакунии таҳлилӣ чист?
а) дурага кардани насли якум бо яке аз волидони ретсессив; б) дурага кардани насли якум бо волидони доминант; в) дурага кардани чапу рост?
- Барои дурагакунии таҳлилӣ кадом таносуб хос аст?
а) 1:2:1; б) 1:1; в) 3:1.
- Барои дурагакунии таҳлилии дигетерозиготи дар насли якум ка- дом таносуб мушоҳида мешавад?
а) 1:1; б) 1:1:1; в) 9:3:3:1.
- Барои қонуни сеюми Мендел аз рӯйи фенотип бо ҳар ҷуфти кадом таносуб мушоҳида мешавад?
а) 3:1 ва 3:1; б) 4:2 ва 4:2; в) 12:4 ва 12:4