МАРҲИЛАҲОИ МЕНЕҶМЕНТИ СТРАТЕГИ

МАРҲИЛАҲОИ МЕНЕҶМЕНТИ СТРАТЕГИ

Мархилахои асосии раванди менечменти стратегй

Мархилахои асосии раванди менечменти стратегй инхо мебошанд:

1. Муаӣян намудани соҳаи бизнес ва таҳияи таъӣиноти ширкат.
2. Табдили таъӣиноти ширкат ба мацсадҳои хусусии дарозмуҳлату кӯтоҳмуҳлати фаъолият.
3. Муаӣян намудани стратегияи ноилшавӣ ба мақсадҳои фаъолият.
4. Таҳия ва амалисозии стратегия.
5. Арзёбии фаъолият, мушоҳидаи вазъият ва ворид намудани ислоҳҳо.

Алокамандии мутакобилаи ин мархилахо дар накшаи 11.3. нишон дода шудааст.

Накшаи 11.3. Раванди менецменти стратеги

 

Сатххои асосии ташкилии тахияи стратегия

Стратегияро танхо дар зинаи болоии рохбарият наметавон тахия кард. Аз лихози амалй чор сатхи тахияи онро чудо кардан мумкин аст:

1. сатҳи ширкат;
2. сатҳи минтацаи стратегии хоцагидорӣ (МСХ);
3. сатҳи функсионалӣ;
4. менецерҳои зинаҳои поёнӣ (цумондоҳҳои саҳроӣ).

Иерархияи тахияи стратегия дар ширкат дар чадвали 11.5. тасвир гар- дидааст.

 

Сатх	Масъулони тахия (цабул намудани царор)	Мазмуни тахия
Страте- гияи шир- кат	Директори ичроия, ноибони асосии директор (карорро шурои директорон кабул/ тачдиди назар ме- кунад)	Таъсис ва идоракунии МСХ. Таъмини синергизми вохидхои сохторй хамчун бартарии ракобатй Муайян намудани афзалиятхои сармоягузорй ва идоракунии захирахо дар МСХ -хои чолибтарин Тачдиди назар/санчиш/якхеласозии усулхои стратегии сардорони МСХ.
Стра- тегияи мсх	Менечери асосй/ сардорони МСХ (карорхоро роҳбарияти шир- кат кабул/тачдиди назар мекунад)	Муайян намудани амалу усулхо барои ракобати бобарор ва барои ба даст овар- дани бартарихои ракобатй. Ташаккули во- куниш ба тагйирёбии шароити берунй. Якхеласозии ташаббусоти стратегии хада- моти асосии функсионалй. Амалхо оид ба халли муаммохои махсус
Стра- тегияи функси- оналӣ	Менечерхои функсионалй (карорҳо ода- тан дар ячоягй бо рохбарияти МСХ кабул/тачдиди на- зар карда меша- ванд)	Фарохам овардани усулхои дастгирии стратегияи бизнес ва расидан ба максадхои функсионалй дар истехсолот, маркетинг, молия, шуъбаи кадрхо. Тачдиди назар/санчиш/якхеласозии усулхои асосии менечерхои зинаи поёнтар
Стра- тегияи оперативй	Сардорони воҳидхои каторй/ менечерҳои сатххои поён- тар, аз чумла менечерхои функсионалй	Тахияи усулу амалхои нисбатан махдуд ва махсус бахри дастгирии стратегияхои функсионалй ва МСХ ба хотири раси- дан ба максадхои вохидхои каторй ва шуъбахои функсионалӣ

Чадвали 11.5 Сатурой асосии тахияи стратегияи ширкат

М Е Н Е Ҷ М Е II I

Сохтори матритсаи Ансофф Матритсаи Ансофф майдонест, ки онро ду мехвар ташкил додаанд – мехвари уфукии «молхои ширкат» (ба молхои мавчуд ва нав таксим ме- шаванд) ва мехвари амудии «бозорхои ширкат», ки инхо хам ба бозорхои мавчуд ва нав таксим шудаанд. Дар нуктаи буриши ин ду мехвар чор ква- драт хосил мешавад (нигар ба чадвали 11.6.):

 

Чадвали 11.6. Матритсаи Ансофф

Моли пешина		Моли нав
Бозорй пешина	Воридшави ба бозор	Рушди мол
Бозорй нав	Рушди бозор	Диверсификатсия (гуногунсозй)

 

Стратегияхо мулофики матритсаи Ансофф

1. Стратегияи воридшавй ба бозор (моли пешина – бозори пешина)

Стратегияи табиӣ барои аксарияти ширкатҳое, ки кушиши афзоиш додани ҳиссаи молҳой пешинаашонро дар бозори дахлдор доранд. Тавсиъаи воридшавй ба бозор стратегияи нисбатан яцин буда, ифодаи одии амалии он нияти афзудани фуруш мебошад. Воситаҳои асосии он: баланд кардани си- фати молҳо, афзоиши самаранокии равандхои сохибкори, цалби муштариёни нав аз хисоби реклама. Ҳамчунин зиёдшавии истифодаи мол, афзоиши теъдо- ди истифодаи мол манбаи афзоиши фуруш шуда метавонанд.

2. Стратегияи рушди бозор (моли пешина – бозори нав)

Стратегияи мазкур маънои мутобиқкунй ва баровардани молҳой пеши- наро ба бозорхои нав дорад. Барои амалисозии муваффацонаи стратегия мавцудияти истеъмолгарони эхтимолии махсулоти пешинаро дар бозори нав муайян кардан лозим аст. Ба вариантхои эхтимолй ишголи географи, исти- фодаи каналхои нави дистрибутсия, цустучуи гуруххои нави истеъмолгаро- не, ки ҳанӯз харидори мол намебошанд, дохил мешаванд.

3. Стратегияи рушди мол (моли нав – бозори пешина)

Арзаи молҳой нав дар бозори пешина стратегияи рушди мол мебошад. Дар чорчубаи ин стратегия ба бозор баровардани махсулоти комилан нав, так- мили молҳой кухна, васеъкунии номгуи молхо имкон дорад. Чунин стратегия хоси ширкатҳои дорои технологияхои баланд (электроника, автомобилсози) мебошад.

4. Стратегияи гуногунсози (диверсификатсия) (моли нав – бозори нав) Баровардани моли тамоман нав ба бозоре, ки низ барои ширкат нав аст.

Ин стратегияи сермасрафтарину хатарноктарин мебошад. Он дар сурати ба итмом расидани имконоти рушду афзоиш дар бозорхои пешина, тагиирёбии вазъи бозор, ҳангоми баромадани ширкат аз бозори пешина, имкониятхои му- фид ва фоидаи эхтимолии калон аз ишголи бозори нав истифода бурда мешавад.

Амалияи менечменти стратегй дар Точикистон

Иқтисоди Точикистон аллакай 20 сол инчониб дар шароити гузариш ба муносибатҳои бозорй қарор дорад. Бо вучуди пешравиҳои муайян, аксария- ти корҳонаву ширкатҳои ватанй то ҳануз самти стратегии ҳудро, ки ба онҳо барои таъмини бартарии устувори ракобатй дар дурнамои дарозмуддат им- кон медод, пайдо накардаанд. Мутаассифона, на ҳамаи корҳонаҳо аҳамияти усули стратегиро дар фаъолияти ҳуд дарк кардаанд. Чй тавре ки тачрибаи ватанй нишон медиҳад, аксарияти субъектҳои бозор бо таваччуҳ ба дурна- мои кутоҳмуддат фаъолият карда истодаанд.

Асоси гояи менеҷменти стратегиро дарки зарурати таҳлили бефосилаи муҳити берунии ширкат ва бо назардошти ин кабул намудани карорҳои стратегй ташкил медиҳад. Ширкатҳо бояд ҷунон системаҳои идоракуниеро ташкил ва татбиқ кунанд, ки барои қабул намудани қарорҳои гуногун ва вокуниши зуд ба тагйироти вазъи бозор, дигаргуншавии дарҳостҳои истеъ- молгарон ва амалҳои ракибон имконият медиҳанд.

Консепсияи менеҷменти стратегии ширкати мушаҳҳас дар таваҷҷуҳи он ба оянда асос ёфтааст, ки ин арзёбии сифатноки бозору вазъият, инҷунин кобилияти пешгуии инкишофи бозорро дар оянда дар назар дорад.

Ин кисматҳои таркибии менеҷменти стратегй кайҳо боз мавриди исти- фодаи ширкатҳои ҳориҷй карор гирифта шуда, ба онҳо муваффакияти му- айянро таъмин карда истодаанд. Дар шароити омадани ширкатҳои ҳориҷй ба бозори Тоҷикистон бизнеси ватаниро мебояд, ки бо назардошти ҳувияту ҳусусияти тоҷикон аз усулҳои самараноки идоракунй истифода баранд. Таҷрибаи истифодабарии усулҳои менеҷменти стратегй барои ба даст овар- дани бартариҳои устувори ракобатй имконият медиҳад ва фаъолияти шир- кати «МегаФон-Тоҷикистон» инро собит кардааст.

Стратегияи ЦСП «ТТ мобайл»

3 сентябри соли 2001 огози фаъолияти чамъияти сауомии пушидаи «ТТ мобайл» аст, ки соли 2010 ребрендинг дойр намуда, расман таҳти унвони «МегаФон- Тоцикистон» кор карда истодааст.

«МегаФон-Тоцикистон» корхонаи муштараки Россия ва Тоцикистон мебошад, ки хизматхои алоцаи сотии стандарти 3,5С – СМТ8 и С8М 900/1800-ро мерасонад.

Максади асосии ЦСП «ТТ мобайл» – афзоиши базаи абоненти ва дар натицаи он афзоиши хацми фуруш» мебошад.

1. Фаъолияти ширкат ба самтхои стратегии зерин равона карда шу- дааст:
2. Мавкеъгузории ширкат хамчун оператори дастрас, хушсифат ва боэътимод;
3. Афзоиши хиссаи бозор (аз руи муштариён);
4. Кор бо сегменти минтацавй, аз цумла бо онхое, ки ба мухоцирати мехнатй мераванд;
5. Рушди шабакаи дистрибутсия дар минтақаҳо;
6. Фурухтани мацмуи хизматхо ба муштариёни корпоративй.
7. Цанбахои асосии мавцеъгирии «ТТ мобайл»:
8. Тагйири мавкеъ аз «оператори бону фу зу пурцимат», на «оператори дастрасу боэътимод» ва оператор барои хар кас.
9. Мутобицшавй ба хусусиятхои миллии махаллй – истифодаи услуби миллй ва забони давлатй, хосиятхои минтацавй
10. Дар доираи самтхои стратегй цидду цахди асосй ба рушди омилхои зерин ба харц дода шуд:
11. Воридшавӣ ва мустаҳкам кардани мавҷеъ дар минтақаҳо.
12. Нигоудорӣ ва тоукими некхоҳии базаи муштариён.
13. Таблиги хизматҳои иловагӣ, модификаторҳои тарифӣ, тарифҳо ва хизматҳо оид ба интиҳоли маълумот, хизматҳои шабакавӣ ва гаӣришабакавӣ.
14. Фуруши фаъолонаи пакетҳоӣ хадамот ва маҷмӯаҳои тарифӣ, ки ба- рои тагӣир додани сохтори трафик ба суи афзоиши хиссаи трафи- ки дохили шабака имконият доданд.
15. Рушди савдои чаканаи худ дар тамоми минтаҷаҳои кишвар.
16. Баргузории лоиҳауои иҷтимоӣ ва муаррификунанда.
17. Беҳтар намудани намояндагӣ ва намоиши ширкат дар нуктаҳои дилерӣ, рушди хадамоти пешбарӣ.

Ҳамчун натиҷаи самаранокии стратегияи интихобнамудааш дар 5 соли охир «МегаФон-Тоҷикистон» афзоиши тезутунди шумораи мушта- риёнро нишон дода, на танҳо аз раҷибонаш, балки аз тамоюлоти рушди умумии бозор ҳам пеш гузашт. Ба шарофати интихоби дурусти самт ва тарифҳои гуногуни сарфаҷуёна ҳамроҳ бо сифати баланди алоҷа «МегаФон- Тоҷикистон» дар давоми се сол тавонист хиссаи худро дар бозор ба тав- ри назаррас зиёд карда, пешсафи ин соҳа гардад ва дар шуури муштариё- ну ҷомеа хамчун ширкати боэътимод обру паӣдо кунад.