Хусусияти муҳими тиҷорати байналхалқӣ нисбат ба тиҷорати дохилӣ дар он зоҳир мегардад, ки ба он воҳидҳои пулии гуногун, яъне асъори кишварҳои гуногун хизмат мерасонанд. Дар ин ҳолат ҳар як давлат талаб менамояд, ки дар ҳудуди он ҳисоббаробаркуниҳо фақат бо асъори миллӣ амалӣ гардонида шаванд. Фақат бо ин асъор андозҳои пардохташавандаи …
Муфассал »
То ҳол мо масъалаҳоро дар микро ва макросатҳ меомӯхтем, яъне дар сатҳи бозорҳои алоҳида ё иқтисодиёти миллӣ. Вале боз як сатҳи баланди масъалаҳо вуҷуд дорад. Ин масъалаҳои иқтисодиёти ҷаҳонӣ дар маҷмӯъ, ё бо ибораи дигар, масъалаҳои геоэкономика (аз лот. geo – замин ё ин ки мегаиқтисод) мебошанд. Ин масъалаҳо рушди …
Муфассал »
Дар замони муосир сармояи инсонӣ яке аз омилҳои муҳими рушди иқтисодӣ ба ҳисоб меравад. Мувофиқи тадқиқоти иқтисодчиёни Бонки ҷаҳонӣ, ки омилҳои рушди иқтисодии кишварҳои дунёро таҳлил намудааст, дар кишварҳои ба иқтисоди бозоригузаранда (кишварҳои собиқ Шӯравӣ) 16 фоизи рушди иқтисодӣ аз ҳисоби сармояи ҷисмонӣ (таҷҳизот, бино ва дигар инфраструктураҳои истеҳсолӣ), 20 …
Муфассал »
Чи тавре ки дар бобҳои пештара қайд намудем, талаботи инсон но маҳдуд буда, афзоянда аст: чун як талаботаш қонеъ гардид, ҳатман талаботи нави дигараш пайдо мегардад. Ғайр аз ин аҳолӣ дар рӯи Замин сол то сол зиёд мешавад, мувофиқи ҳисоби ҷойдошта ин шумора чунин тағйир ёфтааст: соли 1930 – 2 …
Муфассал »
Тақдири андозҳо аз нигоҳи аввал одӣ ба назар мерасад: ҳамаи онҳо ба буҷети мақомоти идоракунии давлатӣ ворид мегарданд. Андозҳои ҷумҳуриявӣ ба буҷети ҷумҳуриявӣ ва андозҳои маҳаллӣ ба буҷети маҳаллӣ ворид мешаванд. БУҶЕТ нақшаи ҷамъбастии ҷамъоварии даромад ва истифодаи он барои пӯшондани хароҷоти мақомоти ҳокимияти давлатии ҷумҳуриявӣ ва маҳаллӣ дар давраи …
Муфассал »
Иқтисодиёте, ки дар асоси моликияти хусусӣ ва механизмҳои бозорӣ ташкил ёфтааст, сарчашмаҳои захираҳои пулии давлатро пеш аз ҳама, аз ҳисоби ҳамаи андозҳо, аз даромад ва аз моликияти шаҳрвандону ширкатҳо таъмин менамояд. Чунин тарзи ташкилёбии молияи давлат солҳои охир дар Тоҷикистон пайваста ба шакли муайян даромада истодааст. Молия 1) маблағҳои пулӣ, …
Муфассал »
Таваррум ҳодисаи мураккаби бисёромилаест, ки вайроншавии раванди такрористеҳсолотро тавсиф менамояд ва ба иқтисодиёте хос аст, ки дар он муомилоти пулии коғазӣ истифода мешавад. Таваррум пеш аз ҳама, дар шакли баландшавии сатҳи нархҳо ва дар шакли қиматшавии нисбии тилло ва асъори хориҷӣ ифода меёбад. Дар ҳолатҳои алоҳида афзоиши нархҳо имконпазир буда, …
Муфассал »
Назарияи давраҳои иқтисодӣ баробари назарияи рушди иқтисодӣ ба назарияҳои ҷараёни инкишофи иқтисодӣ шомил буда, ҳаракати иқтисодиётро дар умум маънидод мекунад. Агар назарияи рушди иқтисодӣ омилҳо ва шароитҳои рушдро ҳамчун тамоюли дарозмуддат тадқиқ кунад, назарияи даврагӣ сабабҳои тағйирёбии фаъолнокиро дар фосилаи вақт тадқиқ мекунад. Ду намуди пуё ё ки сатҳи инкишофи …
Муфассал »
Муаммои мувозинати макроиқтисодӣ пай дар пай дар се марҳила коркард шудааст. Дар аввал мувозинати иқтисодӣ ҳамчун ҳолати мувозинати бозорҳои инфиродӣ ба монанди бозори мол ва хизматрасониҳо, омилҳои истеҳсолот ва пулҳо таҳлил карда шуд. Бо вуҷуди ин таркиби механизми бозорӣ кушода дода шуд, ки он ба пойдор намудани мувозинати бозорӣ ҳамчун …
Муфассал »
Олими иқтисодшиноси амрикоӣ С. Кузнес дар ибтидои солҳои сиюми асри XX оқибатҳои буҳрони шадиди умумиҷаҳонии солҳои 19291933-ро дар Америка таҳлил намуда, ба хулосае омад, ки натиҷаи фаъолияти иқтисодиёт дар миқёси мамлакат бояд бо нишондиҳандаҳои муайяни иқтисодӣ ҳисоб карда шавад. Барои муайян кардани ҳаҷми истеҳсолоти мамлакат, бояд ҳаҷми истеҳсоли хамаи молҳо …
Муфассал »
Илмхона Комрон.инфо