Соли 1938 Камол Отатурк вафот кард. Президенти нави Туркия Исмет Инёню интихоб шуд. Дар солҳои 30-юм бар зидди ҳукмронии камолчиён оппозитсия ташаккул ёфт. Ҳанӯз ҳангоми барҳаёт будани Камол Отатурк муносибатҳо дар байни тарафҳои мухолиф то дараҷае тезутунд шуда буданд. Баъди ба сари ҳокимият омадани Исмет Инёню оштишавии неруҳои ҳукмрон бо …
Муфассал »Буҳрони иқтисодии солҳои 1929-1933 дар Туркия
Буҳрони иқтисодии чаҳонии солҳои 1929 – 1933 ба иқтисоди Туркия зарбаи сахт зад, вале зарбаи он ба Туркия нисбат ба дигар давлатҳои сармоядорӣ камтар буд. Сиёсати этатизм имкон дод, ки солҳои буҳрон истеҳсолот танзим кар- да шавад. Мувофиқи сиёсати этатизми Камол Отатурк бахш (сектор)-и давлатӣ дар иқтисоди Туркия хеле бузург …
Муфассал »Ислоҳоти давлатй дар Туркия.
Барои Туркияи чумҳуриявӣ ислоҳот дар сохтори идораи давлатӣ, қонунгузорӣ, фарҳанг ва тарзи зиндагии мардум хеле муҳим буд. Силсилаи тадбирҳои давлатӣ оид ба маориф ба ин соҳа моҳияти дунявӣ бахшиданд. То ин вақт маорифи Туркия асосан моҳияти динӣ дошт. Моҳи марти соли 1924 Хилофати Туркия барҳам дода шуд. Ҳамаи аъзои сулолаи …
Муфассал »ҶУМҲУРИИ ТУРКИЯ ДАР МАРҲАЛАИ ТАҲКИМИ ИСТИҚЛОЛ ВА КАЛАВИШҲОИ СИЁСАТИ ХОРИҶИ (СОЛҲОИ 1923-1939)
Сиёсати иқтисодии камолчиён. Туркия дар марҳалаи мубориза барои истиқлол яке аз мамлакатҳои аз ҷиҳати иқтисодӣ сусттараққикардаи ҷаҳон буд. Иқтисоди моҳиятан кишоварзӣ, ниммустамликавӣ ва ба сар- мояи хориҷӣ тобеъ дошт. Туркияро ширкатҳои пурзӯри ҷаҳон аз соли 1911 сар карда, бетанаффус ғорат мекарданд. Баъди ба истиқлоли давлатӣ расидани Туркия, ғалабаи инқилоби миллию …
Муфассал »Созишномаи сулҳи Лозанна
Гуфтушунид дар байни давлатҳои аъзои Антанта ва Туркия 20 ноябри соли 1922 дар шаҳри Лозаннаи Швейса- рия оғоз ёфта, 24 июли соли 1923 Созишномаи сулҳ ба имзо расид. Мувофиқи Созишномаи сулҳи Лозанна давлатҳои Антанта истиқлоли Туркияро дар ҳудуди Фракияи Шарқӣ, Осиёи Хурд, паҳнкӯҳи ғарбии Арман ва қисмати шимолии дашти Сурияю …
Муфассал »Барҳам дода шудани сохти подшоҳӣ – султонӣ дар Туркия
Ҳарчанд ҳукумати МБМТ на танҳо дар дохили Туркия, балки дар хоричи киш- вар низ кайҳо эътироф гардида буд, дар Истанбул ҳокимияти султонӣ вучуд дошт, ки воқеан ба манфиати Антанта фаъолият мекард. Барои ба имзо расидани созишномаи ниҳоии сулҳ бо Туркия мамлакатҳои Антан- та конференсияи байналмилалӣ даъват намуданд. Ба ин конференсия …
Муфассал »Шикасти таҷовузи Англия, Юнон ва Туркия
Баҳори соли 1921 қувваҳои ҳарбии Юнон ва Антанта бо силоҳу муҳиммоти замонавӣ дар самти Анатолияи марказӣ ва Анқара ба ҳучуми густарда шурӯъ наму- данд. Баъди муҳорибаҳои шадид 2 сентябри соли 1921 ба неруҳои ка- молчиён муяссар гардид, ки неруҳои душманро аз пешравӣ боздоранд. Вале ин замон дар байни давлатҳои Антанта …
Муфассал »Болоравии муборизаи озодихоҳонаи халқи турк
23 апрели соли 1920 дар шаҳри Анқара Мачлиси муассисони намояндагони буржуазияи миллӣ, заминдорон, зиёиён ва рӯҳониён баргузор гардид. Мачлиси бу- зурги миллии Туркия барои садоқат ба халқу ватан савганд ёд кард. Дар ин чо Мустафо Камол расман роҳбари МБМТ интихоб шуд. 3 марти соли 1920 Ҳукумати Туркия таъсис дода шуд, …
Муфассал »Оғози муборизаи зиддиимпериалистӣ
Таҷовузкорон ҳамдигарро дастгирӣ мекарданд. Юнон аз дасттирии Англия, Фаронса ва ИМА рӯҳбаланд гардида, 15 июни соли 1919 қувваҳои ҳарбии худро ба Из- мир фуровард, то ки яке аз навоҳии тараққикардатарини Туркия – Анато- лияи ғарбиро ишғол намояд. Дар як- чанд маҳали соҳилҳои Баҳри Миёназа- мин қувваҳои ҳарбии Италия ва Фарон- …
Муфассал »Таҷовузи харбии хориҷӣ ба Туркия
Баъди ба имзо расидани Созиш- номаи сулҳи Мудрос Султон Меҳмети VI Воҳидиддин ва ҳукумати ӯ дар амал ба лӯхтак табдил ёфтанд. Давлатҳои Антанта ба Туркия қувваи ҳарбӣ дароварданд, то ки онро истило карда, ба мустамликаи худ таб- дил бидиҳанд. Англия чанубу шарқии Анатолия ва бо ҳамроҳии Фарон- са Фракияи шарқию …
Муфассал »