Махсулнокии баланд ва оди будани чараёни технологии ис- техсоли матоъхои бетору пуд дарзхои оди ва камхарчи ороиширо талаб мекунанд. Барои ин максад чопи пигменти бо рангхо исти- фода мешаванд, ки дар он шустушу ва хушккуни лозим намешавад.
Матоъхои бетору пудро бо максади техники-истехсоли ис- тифода мебаранд. Масалан, хамчун филтр барои тоза кардани махлулхо, мухити газиро истифода мебаранд.
Саноати чарми ва пойафзолдузи. Дар истехсоли пойафзол ва махсулоти чарми-чарчинвори чарм чойи мухимро мегирад. Зиёда аз 60%-и пойафзоли дар мамлакат истехсолшаванда боло ва астари чарми, наздики 50% патакхои чарми ва 20%-и тагчарми аз махсулоти чарми истехсол мешаванд.
Истехсолоти чарм яке аз кадимтарин сохаи саноат аст. Хануз аз давраи то милод одамон пусти хайвонхоро даббоги карда, ба чарм табдил медоданд. Технологияи истехсоли чарм бисёр суст инкишоф меёфт, чараёни он дароз буд ва мехнати зиёдро талаб мекард. Хозир намудхои чарм васеъ пахн шуда, сифати он баланд гардида, услубхои нави пустлокдихи ва ороиши чармро кор кар- да, шароитхои санитари ва гигиении мехнат бехтар шудааст.
Самаранокии истехсоли пойафзол аз дарачаи истифодаи ма- териалхои хом ва ёридиханда муайян карда мешавад. Дар корхо- нахои пойафзолдузи истифодаи чарм ба хисоби миёна 70-72%-ро ташкил мекунад.
Истехсоли пойафзоли чарми аз тархсози сар мешавад. Истех- соли ояндаи пойафзол бо тарххои гирифташудаи химики-физики ва механики ба рох монда мешавад. Намуди оммавии истехсоли пойафзол ин истифодаи услуби пайвасткунии ширеши (клееви) мебошад, ки тарзи магзидузиро иваз кард.
Истехсоли пойафзол аз тайёр кардани болои пойафзол аз материалхои гуногун ва тайёркунии кисмхои поёнии он сар ме- шавад. Вактхои охир барои пайвасткунии пойафзол хатхои ав- томаткунонидашуда истифода мешаванд, ки аз кашиши болои пойафзол то пайвасткунии кисми таги онро амалиёти технологи ичро мекунад. Махсулнокии ин хатхо 120 чуфт дар 1 соатро дар бар мегирад.
Рохи дигари пешкадам дар истехсоли пойафзол ин сохтани комплексхо, модулхои автоматикунонидашуда мебошанд. Ин модулхо аз мошинхо ва автоматхои кам иборатанд, ки бо якди- гар бо воситахои наклиёти автоматикунонидашуда алокаманд хастанд. Ин навъи модулхо барои тайёр кардани кисми поёнии пойафзол пеш аз пайвасткуни истифода мешаванд.
Саноати дузандаги. Саноати дузандаги- яке сохахои саноа- ти сабук мебошад, ки либос ва дигар махсулоти дузандаги, газ- ворхои нассочи, чарм ва пашми табии ва сунъи мебарорад. Сано- ати дузандаги молхои талаботи мардумро истехсол мекунад.
Барои саноати дузандагии хозира дарачаи баланди техника, технология ва ташкили истехсолот маълум аст, вале саноати ду- зандаги то хануз яке аз сохахои мехнатталаби хочагии халк аст, ки дар он мехнати якхелаи коргарон бо хиссаи калони (то 80%) кори дасти афзалият дорад.
Истехсоли махсулоти дузандаги аз коркарди тарх (моделх) огоз мешавад, баъдан таркиби кор бо тарх (модел)-и гирифта- шудаи либос такмил дода мешавад. Аз кадом кисмхо ва матоъхо иборат будани ин махсулот муайян карда шуда, сипас колибхо барои буридани матоъ сохта мешаванд.
Барои кам кардани пасмондахо истифодаи оптималии матоъ пешбини карда мешавад. Баъдан, дар сехи тайёркуни-бурандаги дар руйи мизхои махсус матоъро якчанд кабат мекушоянд ва ба руйи ин кабатхои матоъ колибхоро монда бо бур хат мекашанд. Сипас, бо кайчихои электрикии махсус кисмхои чудогонаи махсу- лоти ояндаро мебуранд. Бояд гуфт, ки то вактхои охир ин корро дасти ба чо меоварданд.
Хозир дар корхонахои дузандаги системахои автоматии накшакашии колибхо истифода мешавад. Истифодаи ин ком- плексхои бурандаги мехнати коргаронро автоматики кунонд ва пасмондахои матоъро хангоми буридан кам кард.
Кисмхои либосро, ки ба дастахо тах карда шудаанд, ба сеххои дузандаги медиханд. Дар он чо мувофики технологияи муайян дар мошинхои дузандаги (универсали, нимавтоматхои махсус) медузанд, мечаспонанд, дарзмол мекунанд ва баъди назорати си- фати он ба анборхо барои мувофики андозахо кад ва тах кардан фиристода мешаванд.
Дар системаи саноати сабук зиёда аз 300 касб мавчуд аст. Дар саноати бофандаги касбхои асоси ин касби ресанда ва бофанда мебошанд.
Коргарони-ресанда мошинхои ресандагиро идора мекунанд. Вазифаи асосии онхо ин баровардани ресмон мебошад. Барои ин дар вакташ тасма ва ё хамворикунандаро иваз карда, кори истех- соли ресмонро назорат мекунанд ва ресмонхои кандашударо васл мекунанд. Вактхои охир дар мошинхои ресандаги автоматхои махсус гузошта шудаанд, ки ресмони кандашударо ёфта, онро нест мекунад.
Бофандахо дар мошинхои бофандаги кор мекунанд. Пештар худи бофанда дастгохи бофандагиро идора мекард, дастаки пуди онро иваз мекард. Бо даровардани дастгоххои нави бофандаги махсулнокии ин мошинхо афзуд. Коргарон айни замон факат кори дастгохро назорат меку- нанд. Вазифахои дигарро акнун коргарони ёридиханда ва даст- гоххои автомати ичро мекунанд. Истифодаи тачхизоти нав ва ташкили мехнат захмати коргаронро дар саноати бофандаги су- бук кард.
Дар саноати дузандаги касби оммави ин дузандаги аст. Солхои охир мошинхои дарздузии бисёрамал ихтироъ шудаанд, ки барои духтани кисахо, гиребонхо кор фармуда мешаванд ва мехнати дастиро торафт кам мекунад.
Саволхо барои санчиш:
- Сохтори саноати сабук кадом муассисахоро дар бар мегирад?
- Дар ин сохторхо бо кадом махсулот кор мекунанд?
- Саноати махалли гуфта, чиро мефахмед?
- Оид ба раванди истехсолии ин саноат маълумот дихед?