ФАРХАНГ ВА МАКОМИ ОН ДАР ЧУМХУРИИ ТОЧИКИСТОН

ФАРХАНГ ВА МАКОМИ ОН ДАР ЧУМХУРИИ
ТОЧИКИСТОН

Фарханг – Тачрибаи чахони нишон медихад, ки бе рушди хастии миллат фарханг давлат иктисодиёти калон ба даст дароварда, сатхи зиндагии мардумро низ баланд карда наметавонад.

Бо ташкилёбии Точикистони сохибистиклол, сарфи назар аз мушкилихои давраи гузариш, дар чумхури консепсияи давлатдори оид ба рушди фарханг тахия шудааст. Хусусан, дар суханронихои харсолаи Пешвои миллат, Президенти Чумхурии Точикистон Эмомали Рахмон дар назди зиёиёни мамлакат назария ва амалияи фарханг ба тарики мушаххас муайян мегарданд.

«Дар шароити нави таърихи – кайд намуд Эмомали Рахмон, – муваффакият ба онхое бештар муяссар мегардад, ки такя ба илму фарханг карда, арзишхои маънавии худогохию ватанпар-

Бинои амфитеатр дар Душанбе вариро таквият медиханд, дар замири хар узви чомеа дарки за- рурати пойдории амнияти милли ва давлатиро ба вучуд меоранд.»

Хамин тарик мохияти консепсияи фарханг иборат аз баланд бардоштани сатхи хувияти милли ва ифтихори давлатдории сокинони чумхури, пос доштани мукаддасоти миллии халки точик мебошад.

Вазифахои глобалии муассисахои фархангию иттилоотии кишвар дар ибтидои карни XXI аз фахмонда додани рохи стратегии фарханг, ба шахрвандонамон, таблигу таргиб ва дар хаёт татбик намудани супоришу фармонхои Президенти мамлакат, хуччатхои Мачлиси Оли, Хукумат оид ба пешрафти хаёти иктисоди дар асоси прогресси илмию техники ва мунтазам баланд бардоштани сатхи маънавиёти шахрвандон иборат мебошад.

Бо ин максад сарфи назар аз мушкилоти иктисодию техники, дар солхои истиклолияти давлати мунтазам ташкил намудани чашнхои мухташам, баргузор намудани симпозиуму семинархо, фестивалу озмунхо, мулокот бо ахли зиё, нашри китобхои таърихи, намунахои бехтарини назму насри ходимони адабиёт, ташкили намоиши асархои рассомони чумхури дар кишвархои хоричи ба хукми анъана даромадаанд.

Чанги бародаркуш ва зиддияти ду кувва дар дохили мамлакат асосхои ахлокии шахрвандон, хусусан, насли наврасро суст карда, авбоши, горатгари, дузди, нашъаманди, фохишагари, бекоргардиро афзун гардонид. Баркарор кардан ва рушд бахшидан ба маориф, адабиёт, марказхои фарогат, воситахои ахбор, санъат ва гайра чун самтхои асосии фарханг ба чомеа зарур гардиданд.

Дар Фармонхои Президенти Чумхурии Точикистон Эмомали Рахмон бахшида ба 1100-солагии Давлати Сомониён, 100-солагии зодрузи Кахрамони Точикистон, академик Б.Г.Гафуров, «Дар бораи соли тамаддуни ориёи» зарурат ва роххои баланд бардоштани мавкеи фарханг ва савияи мадании шахрвандон баён ёфтаанд. Дар ин бора афзудани маблаггузори ва азнавсозии кори идорахои фарханги низ шаходат медиханд.

Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи фарханг» (1997) вазифа- хои стратеги ва тактикии фархангро дар шароити сохибистиклоли рав- шан муайян кардааст. Дар моддаи якуми Конун омадааст: “Максади асосии конуни мазкур аз таъмин ва химояи хукуки конститутсионии шахрвандонро дар фаъолияти фарханги, додани кафолати хукуки ба фаъолияти озоди фархангии иттиходияхои шахрвандон, халкиятхо ва дигар чамъиятхои этникии Чумхурии Точикистон, муайян кардани принсип ва меъёрхои хукукии муносибати субъектхои фарханги ва сиёсати фархангии давлат иборат мебошад”.

Дар солхои сохибистиклоли барои таргибу ташкили фархангу таърихи бисёрхазорсолаи миллати точик дар дохил ва хоричи кишвар, муаррифи ва таргиби фарханги точикон, хифзи ёдгорихои сершумори таърихи корхои зиёд карда шуд. Барои татбики босамари ин хадафхо Барномахои давлатии рушди фаъолияти китобдори барои солхои 2006-2015, рушди фарханги милли барои солхои 2008-2015, рушди хунархои бадеии халки барои солхои 2009-2015, компютеркунонии китобхонахои давлатию оммави барои солхои 2013-2020 ва гайра тахия ва кабул гардида, маблаггузории соха такрибан 7 баробар афзуд.

Мохи декабри соли 2011 Барномаи давлатии хифзи мероси таърихию фарханги барои солхои 2012-2020 тасдик карда шуд, ки тибки он дар ду мархала бояд 27 калъа, 7 макбара, 5 мадраса, масчиди таърихИ, 3 маъбади пешазисломи навсози шавад. Тайи солхои 2006-2015 Точикистон бо кишвархои зиёди хоричи, аз чумла Федератсияи Русия, Чумхурии Мардумии Чин, Хиндустон, Сурия, Туркманистон, Озарбойчон, Казокистон, Киргизистон, Беларус ва бисёри дигарон санадхои хамкори дар сохаи фарханг ба имзо расонда, дар асоси онхо чорабинихои гуногунро амали намуд.

Дар солхои истиклолият рузхои фарханги Точикистон дар Казокистон, Русия, Хитой, Озарбойчон, Беларус, Хиндустон, Фаронса, Туркманистон ва гайра баргузор гардид. Хамчунин дар Точикистон рузхои фарханги Русия, Беларус, Хитой, Эрон, Казокистон ва гайра гузаронида шуд.

Имрузхо дар кишварамон тамоми шароит барои нигох доштани мероси фарханги ва гани гардонидани он фарохам оварда мешавад.

Хамасола ташкил намудани вохурихои Сарвари давлат бо зиёиёни мамлакат макому манзалати илму фархангро боз хам баланд мебардорад.

Гиромидошти фарханг гарави дар оянда пойдор будани миллати точик мебошад. Дар чумхури тамоми шароит барои рушди фархангу илм дар пояи санадхои меъёрии хукуки мухайё гаштааст.