Илмхона Комрон.инфо
Абрхо – махсули конденсатсияшавии катра ва булурхои оби дар атмосфера хосилшударо меноманд.
Албедои Замин – таносуби радиатсияи аз сатхи Замин инъикосшуда нисбат ба микдори умумии радиатсияи то сатхи он омадарасидаро меноманд.
Атмосфера – аз калимаи юнони atmos-газ, буг ва sphairo- кабат гирифта шуда, кабати газии сайёраи Заминро меноманд, ки дар раванди такомули геокимиёви ва фаъолияти доимии организмхои зинда ташаккул ёфтааст.
Аэрозолхо – заррачахои сабуки дар атмосфера озод харакаткунандаи сахт (гарду чанг, заррачахои намакхою моддахои узви, молекулахои буги об ва г.), ки дар шакли
намакхои халшуда ва хомизхо мушохида мешаванд.
Аэрономия – илме, ки чараёнхои табии табииёти- кимиёвии дар кабатхои болоии атмосфера амалишударо мавриди омузиши худ карор додааст.
Бугшави – чараёни аз сатхи кушоди обанборхо чудошавии обро дар зери таъсири энергияи рушноии офтоб меноманд.
Бухоршави – чараёни аз сатхи болоии сафхаи барги растанихои сабз чудошавии молекулахои обро ба атмосфера
меноманд.
Доимиятии Офтоб – расиши нурхои рушноии Офтобро
дар сархади болоии атмосфера доимии Офтоб меноманд, ки ба 1368 Вт/м2 баробар аст.
Иклим – мачмуи чараёнхои дар системаи атмосфера,
Укёнуси Чахони, криосфера, сатхи хушки, биомассаи организмхои зинда, хамчунин алокамандй ва бахамтаъсиркунии онхоро дар фосилаи вакт ё ки дахсолахо
меноманд.
Иклимшиноси – фасли метеорология, ки конунхои ташаккулёбии иклим, таксимшавии он дар сатхи Замин ва тагйирёбихои онро дар гузашта ва оянда мавриди омузиши худ карор медихад.
Иклими бахри – тамоми чараён ва ходисахои дар укёнус ба- амаломадаро меноманд.
Иклими китъави – тамоми чараён ва ходисахои дар укёнус баамаломадаро меноманд.
Камарбанди радиатсиоиии Замин – таносуби ба кайхон
баргаштаи радиатсияи инъикосшуда ва парешоншударо нисбат ба микдори умумии радиатсияи Офтоби то Заамин расидаро меноманд.
Климатология – илме, ки хосилшави ва тагйирёбихои иклими сатхи тахчойи, минтакави ва сайёравиро мавриди омузиш карор додааст.
Конденсатсия – ходисаи аз холати моеъ ба буг ва баръакс мубаддалшавии молекулахои обро меноманд.
Магнитосфера – баъзе атомхои гирогени аз экзосфера берун- шуда дар атрофии Замин «пардае»-ро хосил мекунанд ва азбаски ба харакати заррачахои заряднок майдони магнитии замин хам таъсир мерасонад, онро магнитосфера меноманд.
Мезосфера – кабати атмосферии дар баландихои 50-82 км чойгиршудае, ки бо баланди дар он харорат паст мешавад.
Метеорология – илме, ки тагйирёбихои (таркиби гази, сохтор, хусусият ва г.) табииёти-кимиёвии дар атмосфера баамал- омадаро меомузад.
Мубодилаи гарми – чараёнхои мураккаби гирифтан, додан, интикол додан ва талафдихии гармиро дар системаи байни «замин-атмосфера» меноманд.
Мубодилаи нами – чараёнхои мураккаби гирифтан, додан, интикол додан ва талафдих,ии намиро дар системаи байни «замин-атмосфера»» меноманд. >
Мувозинаи радиатсиони – чараёнх,ои мураккаби гирифтан, додан, интикол додан ва талафдихии радиатсиониро дар системаи байни «замин-атмосфера»» меноманд.
Низм – чамъшавии махсулоти конденсатсия (катрахо, булурчахои яхи ё ки хдрдуяш) дар назди хавои замин, ки ба хирашавии зиёди хаво оварда мерасонад ва дурии бинишро кам мекунад.
Обу хаво – холати табииётии атмосфераи наздизамини ва то баландихои 30-40 км-ро дар холати вакти вокеъи меноманд.
Обухавошиносй – илме, ки таркиб, сохтор, хусусият ва чараёнхои табииёти ва кимиёвии дар атмосфера амалишударо мавриди омузиши худ карор медихад.
Озон – молекулаи Оз-ро меноманд, ки дар бартараф кардани дарозии мавчхои кутохи ултрабунафш, ки барои организмхои зинда таъсири марговар доранд, вазифаи мухимро ичро мекунад.
Омилхои иклимхосилкунандаи астрономи – тагйирёбихои рушноии Офтоб ва нишондодхои мехвари Замин.
Омилхои иклимхосилкунандаи географи – андоза массаи Замин, бузургии кувваи кашиши Замин, масса таркиби атмосфера, таксимшавии географии китъа укёнусхо, релефи сатхи хушки ва каъри укёнусхо, масса таркиби укёнуси ва тавсифи сатхи хушкиро меноманд.
Радиатсияи парешон – нурхои рушноии Офтоби то сатхи Замин тагйирёфтаро меноманд.
Радиатсияи рост – нурхои рушноии Офтоби то сатхи Замин бе тагйир омада расидаро меноманд.
Радиатсияи электромагнити – шакли материя, ки аз моддахо фарк мекунад, мисол радиатсияи ба чашм аён, нурхои гаммави, ултрабунафш, инфрасурх, мавчхои радиои ва аз он чумла оинаи нилгун.
Стратосфера – аз калимаи юнони stratos-кабат sfairo-кура гирифта шуда кабатеро, ки дар болои тропосфера чойгир
шудааст, меноманд.
Сублиматсия – холати хосилшавии булурчахои яхи, яъне гузариши молекулахои буги об ба холати сахт.
Термосфера – кабати атмосферии харораташ аз 1000 то 2000°С, ки дар болои мезосфера чойгир шудааст.
Тропосфера – аз калимаи юнони tropos-тагйр sfairo-кабат
гирифта шуда, кабати атмосферии ба сатхи Замин наздик чойгиршударо меноманд.
Фишори атмосферави – кувваеро меноманд, ки ба вохиди майдони муайян ба таври амуди равона мешавад.
Чараёни адиабатикй – чараёни аз як холат ба холати дигар гузаштани молекулахои гази ё ки чарёни бе мубодилаи гарми ба- амаломадаро меноманд.
Шамол – харакати хаворо нисбати сатхи болоии Замин шамол меноманд
Хавои атмосфера – омехтаи газхои гуногуни атмосфера. Экзосфера – кабати атмосферии аз хама болотарро, ки дар баландихои бештар аз 800-1000 км (дар баъзе сарчашмахо то баландии 16 хазор км) чойгир шудааст, мегуянд.
