Кобилияти хифзпазирии тамгахои молй

На хама нишо- на ба сифати тамгаи молй эътироф ва хифз карда мешавад. Барои ин зарур аст, ки нишонаи арзшуда ба як катор тала- бот чавобгуй бошад. Инак, ин талаботхо:

1) нишонаи арзшуда бояд шарти бошад. Дар хол кайд мекунем, ки шарти будани тамгаи моли дар нисбати мол, кор ва ё хизматрасонии ишорашаванда буда, набояд то хад- ди гумрох кардани истеъмолкунанда тавзех дода шавад. Во- баста ба ин дар м. 8 Конуни ЧТ «Дар бораи тамгахои моли ва тамгахои хизматрасони» як катор махдудиятхои ба кайд гирифтани нишонаи арзшуда пешбини гардидааст. Мувофи- ки он ба сифати тамгаи моли нишонахое ба кайд гирифта на- мешаванд, ки танхо аз унсурхое иборатанд, ки онхо: барои ишораи молхои намуди муайян мавриди истифодаи оммави карор доранд; рамзхо ё истилохоти маъмул мебошанд; молхоро тавсиф медиханд, аз чумла, ба намуд, сифат, микдор, хосият, таъинот, арзишноки ва инчунин вакт, чой, тарзи истехсол ё фуруши онхо ишора мекунанд; хамон шак- ли молро доранд, ки танхо ё асосан бо хусусият ё таъиноти мол муайян карда мешаванд.

Ба сифати тамгаи моли ба кайд гирифтани аломатхое манъ карда мешавад, ки онхо ё унсурхои онхо: бардуруг ме- бошанд ё метавонанд истеъмолкунандаро оид ба мол ё ис- техсолкунандаи он ба иштибох андозанд; хилофи манфиат- хои чамъияти ё принсипхои инсондусти ва ахлоки мебошанд.

Инчунин мувофики санадхои хукуки байналмилалии эътирофнамудаи Точикистон (Конвенсияи Париж ва дигар санадхо) ба сифати тамгаи моли ба кайд гирифтани нишона- хое, ки танхо аз унсурхои зерин иборатанд ё ба онхо то дара- чаи иштибохангез шабохат доранд, манъ карда шудааст: номхои расмии давлатхо, рамзхои давлати, парчамхо ва ало- матхои дигари давлати, номхои ихтисоршуда ё пурраи соз- монхои байналмилалии байнихукумати, нишонхо, парчамхо ва аломатхои дигари онхо, тамгахои расмии назорати, замо- нати ва тамгахои махак, мухрхо, нишонхо ва аломатхои ди- гари фарккунанда ё аломатхое, ки то дарачаи омехташави ба онхо монанд мебошанд. Унсурхои номбаршуда метавонанд хамчун унсурхои хифзнашаванда ба тамгаи моли ворид кар-

Гузашта аз он, мувофики санадхои хукуки байналми- лалии эътирофнамудаи Точикистон ба сифати тамгаи молй ба кайд гирифтани нишонахое манъ карда мешавад, ки онхо ё унсурхои онхо дар яке аз давлатхои аъзои санади зикргар- дидаи байналмилалй ба сифати нишонае хифз карда меша- ванд. Масалан, шароб ё нушокихои дигари спиртдорро чун моли дар каламрави хамон давлат (дар худудхои объекти чугрофии хамон давлат) истехсолшаванда мушаххас мегар- донад ва сифати махсус, обру ва хусусиятхои дигари ин молхо голибан бо махали баромади онхо муайян карда ме- шавад, агар тамгаи молй барои ишора намудани май ва ну- шокихои спиртдоре пешбини шуда бошад, ки дар каламрави хамон объекти чугрофй бароварда намешаванд; нишонаи арзшуда бояд нав бошад. Ин талаботи мухим нисбат ба тамгаи молй буда, аз таъиноти худи он бармеояд. Зеро махз нав будани тамгаи молй имконият медихад, ки функсияи та- фовутгузорй таъмин карда шавад (кобилияти фарккунони). Нав будани тамгаи моли дар он аст, ки аввалин маротиба барои ифодаи синфи муайяни мол, кор ва ё хизматрасони истифода мешавад ва ё дар хар сурат хукуки дигаронро вай- рон намекунад.

Дар м. 9 Конуни «Дар бораи тамгахои моли ва тамгахои хизматрасони» асосхои рад намудани бакайдгирии нишона- хо пешбини шудааст, ки тавзехи он навгонии тамгаи молиро ифода мекунад. Тибки он ба сифати тамгаи моли нишонахое ба кайд гирифта намешаванд, ки ба нишонахои зерин айнан ё то дарачаи иштибохангез шабохат доранд:

• тамгахои молии шахсони дигар, ки барои бакайдгири нисбат ба молхои якхела арз шудаанд (агар дархостхои дахлдор бозхонд нашуда бошанд) ё дар Точикистон хифз карда мешаванд ва аввалияти пештар доранд (аз чумла му- тобики санади байналмилалии эътирофнамудаи Точики- стон);
• тамгахои молии шахсони дигар, ки тибки тартиби бо Конуни мазкур мукарраршуда нисбат ба молхои якхела хам-
• ба сифати тамгаи молй нисбат ба хама гуна молхо ба кайд гирифтани нишонае, ки айнан ё то дарачаи иштибох- ангез ба номи дар Точикистон хифзшавандаи махали баро- мади мол монанд мебошад, номумкин аст, ба истиснои хо- лате, ки чунин нишона хамчун унсури хифзнашаванда ба тамгаи молие ворид гардида бошад, ки он ба номи шахси до- рои хукуки истифодаи номи махали баромади мол ба кайд гирифта мешавад.

Инчунин ба сифати тамгахои моли аломатхое ба кайд гирифта намешаванд, ки айнан объектхои зерин мебошанд:

• номи фирмавии дар Точикистон нисбат ба молхои якхела хифзшаванда (ё кисми номи фирмави) ва намунаи саноатие, ки хукуки шахсони дигар дар Точикистон ба онхо то санаи аввалияти тамгаи молии бакайдгирифташаванда ба вучуд омадааст;
• номи асари дар Точикистон маъруфи илми, адаби ё санъат, персонаж ё иктибос аз чунин асар ва ё кисме аз чу- нин асар бе ичозати сохиби хукуки муаллиф ё вориси у, агар хукук ба чунин асар то санаи аввалияти тамгаи молии ба- кайдгирифташаванда ба вучуд омада бошад ва он то санаи пешниходи ариза маъруф гашта бошад;
• ном, номи падар, тахаллус ё нишонаи аз онхо хосил- шуда, акс ё факсимили шахси маъруф, ки то санаи пешни- ходи дархост маъруф гаштааст, бе ичозати ин шахе ё вориси у.

Хамин тавр, конунгузории амалкунанда талаботи нави хисобиро нисбат ба тамгахои моли пешбини кардааст. Аз ин ру, навигарии тамгаи моли набояд чун талаботи нави дар объектхои хукуки патенти тавзех дода шавад. Навгонии там- гаи моли аз руи санаи аввалияти он мукаррар карда меша- вад. Конунгузории амалкунанда як катор коидахои мукар- рар кардани аввалиятро нисбат ба тамгахои моли пешбини кардааст:

• аз руи коидаи умуми аввалияти тамгаи моли аз руи санаи пешниходи дархост ба Идораи патентии ЧТ мукаррар карда мешавад;

• аввалияти конвенсиони. Мувофики он аввалияти там- гаи молиро аз руи санаи пешниход шудани дархости якум дар давлати иштирокчии Конвенсияи Париж мукаррар кар- дан мумкин аст (агар дархост ба Идораи патентии ЧТ дар давоми 6 мохи баъд аз санаи зикргардида ворид шуда бошад);
• аввалияти намоишгохи. Мувофики он аввалияти там- гаи молиеро, ки дар нигорахои ба маърази намоиш гузо- шташудаи намоишгохи расми ё расман эътирофгардидаи байналмилали, ки дар каламрави яке аз давлатхои иштирок- чии Конвенсияи Париж ташкил гардидаанд, истифода шуда- аст, аз руи санаи огози намоиши кушоди ин экспонат дар на- моишгох мукаррар кардан мумкин аст (агар пешниходи дар- хост дар давоми 6 мохи пас аз санаи зикргардида сурат ги- рифта бошад);
• аввалияти тамгаи моли аз руи санаи бакайдгирии байналмилалии тамгаи моли тибки санадхои хукукии бай- налмилалии эътирофнамудаи Точикистон низ мукаррар шуда метавонад;
• барои хифзи нишонахо ба сифати тамгаи моли зарур аст, ки он ба кайд гирифта шавад. Ин шарти мухим аст. Дар тафовут аз баъзе объектхои хукуки моликияти зехни, ки дар натичаи ташкили онхо ё огози истифода, инчунин бо асос- хои дигар, ки бо конун ё санадхои хукукии байналмилалии эътирофнамудаи Точикистон пешбини шудаанд, ба миён ме- оянд (м. 1127 КГ). Тамгаи моли танхо дар асоси бакайдгири мавриди хифзи хукуки карор дода мешавад. Хатто тамгахои молии маъруф низ дар асоси карори Шурои шикояти дода мешавад. Тамгаи молие, ки тамгаи маъруф эътироф гардида- аст, аз чониби Идораи патентии ЧТ ба номгуи тамгахои мо- лии маъруфи ЧТ дохил карда мешавад, дар акси хол ба он хифзи хукуки дода намешавад.

Мувофики м. 29 Конуни ЧТ «Дар бораи тамгахои моли ва тамгахои хизматрасони» баъд аз бакайдгири сохибхукуки аз пахлуи тамгаи моли аломати огохкунандаро дар шакли харфи лотинии “К” ё К дар дохили давра (®) ва ё ифодаи во- жавиеро, ки ба тамгаи моли будани нишонаи истифодаша- ванда ва ба кайд гирифта шудани он дар Точикистон ишора.Аломати огохкунандаи “К” ё К дар дохили давра (®) ишораи махсус буда, шаходати дар кайд будани тамгаи моли мебошад. Дар тачрибаи чахони шаклхои гуногуни чунин аломатхо истифода мешавад: «ТМ» (шакли кутохи «1га^с- тагк»), «8М» (шакли кутохи чстсс тагк), калимахои «Тга- ^стагк», «Кед^^егед. Тга^стагк», «тамгаи молии бакайдги- рифташуда» ва гайра истифода бурда мешавад.