Мафхуми системахои зудбадали истсхсоли

Памудхои автоматонии дида баромадаамон хам дастгоххои дорой идоракунии барномавии шуморавй (ЧПУ) ва хам конвсйс- рхои автоматй танхо дар                        оммавй ва                                 аз чихдти иктисоди ба максад мувофиканд. Хангоми истехсоли мах- сулоти нав автоматонии намуди аввал коркарди барномахои нав ба нав, ганзим кардани тачхизот, автоматонии намуди дуюм аз нав сохтани тамоми конвсисрро талаб мекунад. Ин нихоят, маъ- нои харочоти иловагии мехнат, вакт ва маблагро дорад. Албатта, дар сурати истсхсолоти оммави тамоми ин харочот ба зуди баро- варда мешавад. Вале ба хиссаи он хамаги 20%-и махсулот рост мсояд. Илова бар ин дар оянда хиссаи истсхсолоти оммави кам хохад шуд. Сабаби ин пеш аз хама суръати нрогрссси илмию тех- ники мебошад: дар замони мо мошину асбобхои хануз дируз ба назар мукаммал ба зуди кухна мешаванд. Махз барои хамин масъ- алаи зерин бо чиддияти том ба мисн омад: чи тавр бо харчи кам- тар махсулоти нав ба навро истсхсол бояд кард?

Аз афти кор барои ин чихати хуби истсхсолоти оммави – мун- газами, суръати баланди истехсоли маснуот, устувории равандхои технологиро ба талаботи истехсоли маснуоти микдоран кам, хатто дона-дона бояд паиваст. Ба ибораи дигар, шакли нави истсхсо- лотро ба вучуд овардан лозим шуд, ки дар он дарачаи баланди автоматонии истсхсолоти оммави ва хартарафаги (имконияти ба зуди аз нав танзим кардан)-и истсхсолоти каммикдор ва бо хам омезиш ефта бошад. Ба шарофати фаъолияти олимон ва муханди- сон дар ин самт комплсксхои авгоматонида бо тачхизоти нечони азнавсохташаванда с системахои зудбадали истеусоли (ГИС) ба вучуд омаданд.

Асоси системахои зудбадали истехсоли (ГИС) дастгох бо идо- ракунии барномавии шуморави, роботхои саноаги, хисобмоши- нхои хурди электрони мсбошанд. Чунин тачхизоти систсмаи зуд- бадали истехсоли имкон медихад тамоми амалисти технологи, ки дарачаи баландтарини хосилнокии мехнатро таъмин мекунанд, автомати карда шаванд.

Хусусияти фарккунандаи систсмаи зудбадали истехсоли нис- бат ба системахои анъанавии автоматии комплекси ва конвеие- рхои автоматии истсхсолоти оммави гузариши фаври ба кор- карди маснуоти дилхох дар хадди имконияти тсхникии тачхи- зот мебошад. Албатта, набояд фикр кард, ки систсмаи зудбада- ли истехсоли кодир аст имруз, масалан трактор созанд ва фар- до бо чидду чахди махсус ба истехсоли велосипедхои бачагона гузаранд.

Хеч кас дар назди онхо чунин вазифаро намегузорад. Вале дар хар маснуот гурухи чузъхосро чудо кардан мумкин аст, ки аз чихати шакл, андоза, гарзи коркард монанданд. Дар дохили гурухи чузъхо бошад, мумкин аст хазорхо чузъи андоза ва таъиноташон мухта- лиф бошанд. Чудо кардани гурухи чузъхои монанд (втулка, болт ва г.), ки минбаъд мумкин аст дар мошинхои таъиноташон мухта- лиф истифода шаванд, асоси ба ном принсипи технологияи гурух- иро ташкил медиханд. Систсмаи зудбадали истехсолии (ГТ1С) ав- валин махз бо хамин иринсин сохта шуда буд.

Ташкили ухдабароёнаи раванди истехсолиро дар хатти техно- логи, китъаи алохидаи корй, дар ссх чорй кардан мумкин аст.

Кисми асосии системаи зудбадали истехсолй (ГГГС) модулхои зудбадали истехсолй (ГПМ) мебошанд, ки хамчун воситаи авто- матонй дар чои алохидаи корй с китъа мустакилона истифода бур- дан мумкин аст. Дар хакикат, модули зудбадали истехсолй вохиди тачхизоти технологии дорои идоракунии барномави (масалан, да- стгохи дорои 41 1У) мебошад, ки онро ба таври автомати барои истехсоли махсулоти нав мувофик гардонида, бо воситахои ило- вагии автоматонии раванди технологи тачхизонидан мумкин аст (барои иваз кардани барномахои корй, асбоб, абзор, масолсхс, ки бояд кор карда шавад ва г.). Модули зудбадали истсхсолй мудда- ги дароз бс иштироки инсон кор карда мставонад. Кисми чудоно- назири систсмаи зудбадали истсхсоли (ГПС) интиколи автоматии масолсх ва маснуоти таиер мебошад. Ваи мустакилона бо даст- гоххои коркунандаи наклисти – равонакхои автомати ва роботхои наклисти ба амал бароварда мешавад. Элсменти мухими истсхсо- лоти зудбадали автоматонида тачхизоти назоратию ченкуни мс- бошад, ки бояд бс иштироки инсон дакикан коркард, мувофикати андозаи чузъро ба андозаи мукарраршуда тафтиш намояд. Агар чузь дуруст сох га шуда бошад, назоратчии автомати онро барои коркарди минбаъда ба анбори ссхи ваелкуни мсфиристад.

Дар мавриди мувофики накша набудан, онхо барои иваз кар- дани асбоб сигнал мсдихаид ва танзимгарро даъват мекунанд. Тадбики систсмаи зудбадали истсхсоли (ГПС) хосилнокии мехнат- ро дар тамоми даврахои истехсолот – конструктори, технологи, ташкилию истсхсоли хеле зисд мекунад. Арзиши аслии махсулот, харочоти иловаги кам мешавад. Мухлати баровардани харчи сис- тсмаи зудбадали истехсоли (ГПС) аз 2 то 5 сол аст.

Систсмаи зудбадал асоси гузариш ба “технологияи бсодам” ва барпо кардани заводхои автомати мсбошанд.

Иштироки инсон дар чунин истехсолот аз тартиб додани бар- нома барои хисобмошини электрони, таъмир ва танзими тачхи- зот, ичро кардани баъзс вазифахои мушохидаю назорат ибораг аст.