Накшаи тамсили реаксияи каталитикии хосилшавии оксиди сулфур (VI)

Катализаторхоеро, ки суръати реаксияро суст мекунанд, инги- биторхо меноманд.

Хусусиятхои мухимтарини раванди каталитикиро чунин чамъбаст намудан мумкин аст:

1. Микдори катализатор кам бошад хам, суръати реаксияро те- зонида метавонад, чунки муддати таъсири он хеле кутох аст.
2. Мохияти асосии катализатор – ин паст намудани энергияи фаъолнокии реаксия аст.
3. Дар реаксияхои баргарданда катализатор имконияти ба та- рафи рост (махсули реаксия) лагжонидани мувозинатро таъмин мегардонад.
4. Ба баъзе катализаторхо хангоми хамрох кардани дигар моддахо фаъолнокии онхо меафзояд. Моддахои иловашударо, ки катализаторро фаъол мегардонанд, промоторхо меноманд. Мисол, реаксияи аз N ва Н₂ хосил кардани аммиак каталитики буда, хокаи оханро ба сифати катализатор истифода мебаранд. Хангоми ба охан ба сифати промотор омехта кардани \а,О, К₂О, А1₂О₃ фаъолнокии катализатор меафзояд.

Истифодаи катализатор барои бо суръати дилхох гузаронида- ни реаксия дар истехсолот ва сарфаи энергетики ахаммияти кало- ни амали дорад.

Масъалаи 1. Хангоми 3 маротиба зиёд шудани консентратсияи карбон ва дуоксиди карбон суръати реаксияи зерин чанд мароти- ба тагйир меёбад?

С (с) + СО₂ ~ 2СО

Хал: Ифодаи математикии суръати реаксияи химияви барои ин муодила чунин аст:

и = к • 3[СО₂]

Аз сабаби холати агрегатии карбон сахт будан, суръати реак- сияи химияви танхо ба консентратсияи СО₂ вобастаги дорад.

Чавоб: баробари 3

Масъалаи 2. Хангоми ба 10°С зиёд шудани харорат суръати реаксия 2 маротиба меафзояд. Дар 20°С суръати реаксия ба 0,4 мол/л-дак баробар аст. Суръати реаксияро дар 40°С хисоб кунед.

*2 ^–11

и1₂ =      • д ¹⁰⁰

40–20

и!₂ = 0,4 • 2 ¹⁰ = 0,4 • 2² = 0,4 • 4 = 1,6.

и1₂ — ?

Чавоб: 1,6

Масъалаи 3. Хангоми 2 маротиба зиёд кардани фишор суръати реаксияи зерин чанд маротиба меафзояд?

^+3Н₂ ~ 2ИН₃

и = к ■ [^₂] ■ [Н^]³

^и = ^к ■ ^р^₂ ■ ^Рн₂

и = к ■ 2(^) ■ 2(Н₂)³ = к ■ 2 ■ 8 = 16

Чавоб: 16

&____________________________________

1. Кинетикаи химияви. Коидаи Вант-Гофф. З.Катализатор.
2. Катализ. 5.Фермент. 6. Ингибитор. 7. Промотор.

?ш_________________________________________________________

1. Таъсири харорат ба суръати реаксия чи гуна аст?
2. Реаксияи ферментативи чист?
3. Катализи химияви чанд хел мешавад?
4. Фишор ба кадом холати агрегатии моддахои бахамтаъсиркунанда таъсир мерасонад?
5. Дар натичаи 2 маротиба зиёд кардани консентратсияи хлор ва 3

маротиба зиёд кардани консентратсияи СО суръати реаксияи зе- рин чанд маротиба меафзояд? СО + С1₂ = СОС1₂                                                                                                              (Чавоб: 6)

6. Хангоми ба 10°С баланд кардани харорат суръати реаксия 4 ма-

ротиба меафзояд. Дар 20°С он ба 0,5 мол/л.с. баробар аст. Суръа- ти ин реаксияро дар 40°С муайян кунед. (Чавоб: 8)

7. Хангоми 5 маротиба зиёд кардани фишор, суръати реаксияи зерин

чанд маротиба меафзояд? 2Ге + 3С1₂ = 2ГеС1₃                    (Чавоб: 125)